Dialoog met Deep democracy
Deep Democracy is een filosofie en methodiek. Het biedt een visie op democratie waarin ‘politiek’ niet wordt opgevat als ‘elkaar overtuigen op grond van standpunten’ maar waarin wordt gezocht naar een diepere gezamenlijke wijsheid.
De huidige tijd met complexe maatschappelijke vraagstukken, vraagt om een afstemming van diverse belangen, om gesprekken met betrokkenen op basis van gelijkwaardigheid, om het echt beluisteren van zorgen, ideeën en opties die er leven, en een zorgvuldige besluitvorming waarin een duurzaam draagvlak wordt bereikt.
Afspraken wérken wanneer degenen die ze gaan uitvoeren er achter kunnen staan, of zich op zijn minst gehóórd weten. Deep Democracy draagt hieraan bij. Het biedt stappen voor besluitvorming én er zijn methodieken om het goede gesprek te faciliteren – juist ook als het lastig wordt.
De pool van gezamenlijke inzichten vormt het IQ van de groep. Om die wijsheid aan te boren, wordt iedereen nadrukkelijk uitgenodigd om met zijn /haar mening te komen. Ook bij controversiële inzichten. Voor de anderen is het soms lastig daar naar te luisteren, maar met enige oefening lukt het om sneller ‘de wijsheid’ erin te horen.
In de dialoog zijn de deelnemers gelijkwaardig aan elkaar, ook al hebben zij verschillende plekken binnen de hiërarchie van de organisatie. Na enige training ervaart men dat in de dialoog (geprojecteerde) hiërarchieën wegvallen.
In deep democracy zijn emoties welkom. In een echt gesprek zijn die er nu eenmaal. Men laat meer van zichzelf zien, en de controle en structuur raken wat op de achtergrond.
Op de momenten dat er chaos of stagnatie wordt ervaren, kan de procesbegeleider vragen inbrengen om ofwel de in-de-chaos- ontstane inzichten te verzamelen, ofwel het gesprek op een gewenst (dieper) niveau te brengen.
Op momenten van chaos en/of stagnatie, is er vaak een (soms onbewust) gevoel van ‘tegenover elkaar’ staan. De dialoogvorm ‘polariteit’ kan dan behulpzaam zijn.
Door aan beide kanten te onderzoeken wat er speelt, krijgt de groep toegang tot de onderliggende wijsheid.
Zonder wrijving, geen glans. Veel mensen voelen zich oncomfortabel en onveilig bij conflicten, ze houden niet van de chaos en onvoorspelbaarheid.
Idealiter wordt het conflict in een vroeg stadium opgespoord en aangepakt. Dat kan goed met de dialoogvorm ‘polariteiten’.
Bij een dieper conflict of oud zeer, wordt de groep uitgenodigd eerst een stap terug te zetten en ‘veiligheidsregels’ met elkaar af te spreken. Het conflict wordt aangegaan, op de meest persoonlijke en emotionele manier als op dat moment kan.
Bij besluitvorming is het uitgangspunt: voeg de wijsheid van de minderheid toe aan het meerderheidsbesluit. Vaak komt men er dan goed uit.
Lukt dat niet, dan kan het zijn dat een onderliggende tegenstelling eerst moet worden aangepakt. Bij besluitvorming is het doel dat iedereen instemt met het besluit.
Draagvlak voorkomt sabotage. Op de korte termijn kost het inspanning dat te bereiken, bij de uitvoering betaalt zich dat terug!